Η αρχική εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου εξανεμίστηκε καθώς υποχωρούν οι φόβοι για άμεση διακοπή της προσφοράς από τη Μέση Ανατολή, μετά τις αεροπορικές επιδρομές των Ηνωμένων Πολιτειών σε σημαντικές ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Το Brent, διεθνές σημείο αναφοράς, ξεκίνησε με άνοδο έως και 5,7% φτάνοντας τα 81,40 δολάρια ανά βαρέλι, πριν πέσει κάτω από τα 77 δολάρια. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως οι επιθέσεις «κατέστρεψαν πλήρως» τρεις ιρανικούς στόχους και προειδοποίησε για περαιτέρω στρατιωτικές ενέργειες, εφόσον το Ιράν δεν δείξει πρόθεση για ειρήνη. Το Ιράν, από την πλευρά του, απάντησε πως οι ενέργειες αυτές θα έχουν «αιώνιες συνέπειες».
Η αγορά πετρελαίου βρίσκεται σε κατάσταση έντασης από τότε που το Ισραήλ επιτέθηκε στο Ιράν πριν από περισσότερο από μία εβδομάδα. Οι τιμές ανέβηκαν, οι όγκοι συναλλαγών σε παράγωγα αυξήθηκαν και η καμπύλη των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης μετατοπίστηκε, δείχνοντας φόβους για πιθανές άμεσες ελλείψεις στην προσφορά.
Παρότι η Μέση Ανατολή παράγει περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πετρελαίου, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις για διακοπή στις φυσικές ροές, ακόμη και μέσω του στενού του Ορμούζ — ενός κομβικού περάσματος για το 20% του παγκόσμιου αργού.
«Από την αρχή του πολέμου έχουμε δει άνοδο 10 δολαρίων ανά βαρέλι. Τώρα που η κατάσταση σταθεροποιείται προσωρινά, οι επενδυτές περιμένουν με κομμένη την ανάσα αν η σύγκρουση επεκταθεί και επηρεάσει άμεσα την αγορά ενέργειας», δήλωσε ο Μπομπ ΜακΝάλι, πρώην ενεργειακός σύμβουλος του Λευκού Οίκου.
Οι επιθέσεις των ΗΠΑ είχαν στόχο να αποδυναμώσουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, πλήττοντας τις εγκαταστάσεις σε Φορντόου, Νατάνζ και Ισφαχάν. Ο πρέσβης του Ιράν στον ΟΗΕ, Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί, δήλωσε ότι η «χρονική στιγμή, η φύση και η κλίμακα» της ιρανικής απάντησης θα καθοριστούν από τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας.
Κρίσιμο σημείο παραμένει το στενό του Ορμούζ. Η ιρανική Βουλή φέρεται να ζήτησε το κλείσιμό του, σύμφωνα με κρατικά μέσα ενημέρωσης. Τυχόν κλείσιμο, ωστόσο, απαιτεί έγκριση από τον Ανώτατο Ηγέτη Αλί Χαμενεΐ.
«Αν το Ιράν μπλοκάρει το στενό έστω και για μία ημέρα, η τιμή του πετρελαίου μπορεί να εκτοξευθεί στα 120 ή και 150 δολάρια ανά βαρέλι», προειδοποίησε η αναλύτρια Μουγιού Σου της Kpler Ltd.
Το Ιράν θα μπορούσε επίσης να επιλέξει να πλήξει πετρελαϊκές υποδομές σε αντίπαλες χώρες του ΟΠΕΚ+, όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που ήδη εκφράζουν ανησυχία.
Ένα ακόμα σενάριο είναι να ενθαρρυνθούν οι Χούθι της Υεμένης να παρενοχλήσουν πλοία στη Ερυθρά Θάλασσα. Ήδη μετά τις επιθέσεις, οι αντάρτες προειδοποίησαν για αντίποινα.
Η ίδια η πετρελαϊκή παραγωγή του Ιράν θα μπορούσε να τεθεί στο στόχαστρο αν η ένταση κλιμακωθεί. Η νήσος Χαργκ, βασικός εξαγωγικός κόμβος, παραμένει ανέπαφη, με δορυφορικές εικόνες να δείχνουν επιτάχυνση των εξαγωγών από το Ιράν, πιθανώς για προληπτικούς λόγους.
Η κρίση επαναφέρει στο προσκήνιο τον ρόλο του ΟΠΕΚ+, που πρόσφατα μείωσε τους περιορισμούς στην παραγωγή για να ανακτήσει μερίδιο αγοράς. Παρά τη χαλάρωση, τα μέλη εξακολουθούν να διαθέτουν σημαντική αδρανή παραγωγική ικανότητα.
Οι αγορές παραμένουν επιφυλακτικές. Το spread μεταξύ των δύο πλησιέστερων συμβολαίων Brent αυξήθηκε αρχικά στα 1,99 δολάρια ανά βαρέλι, πριν επιστρέψει σχεδόν στα προηγούμενα επίπεδα.
Όπως σημείωσαν αναλυτές της RBC Capital Markets, «θα χρειαστούν μέρες ή και εβδομάδες για να φανεί η πραγματική αντίδραση του Ιράν. Είναι πολύ νωρίς για συμπεράσματα».
