Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε την Παρασκευή το νέο εμβληματικό νομοσχέδιο για τη φορολογία και τις δαπάνες, λίγο πριν τη λήξη της προθεσμίας που είχε θέσει για την 4η Ιουλίου. Πρόκειται για ένα πακέτο 870 σελίδων, το οποίο εγκρίθηκε με οριακή πλειοψηφία από τη Γερουσία και τη Βουλή, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στις αγορές.
Σύμφωνα με τον Τραμπ, «η χρυσή εποχή της Αμερικής» ξεκινά με αυτόν τον νόμο, όμως οι επικριτές του βλέπουν το μεγαλύτερο πακέτο φορολογικών περικοπών και δαπανών εδώ και δεκαετίες ως μια εξαιρετικά ριψοκίνδυνη δημοσιονομική πολιτική.
Βασικά Σημεία του Νομοσχεδίου
Το νομοσχέδιο συνεχίζει και επεκτείνει τις φοροαπαλλαγές που θεσπίστηκαν το 2017 για τα φυσικά πρόσωπα, διατηρώντας το ανώτατο φορολογικό συντελεστή στο 37%. Περιλαμβάνει επίσης νέες ελαφρύνσεις, όπως η κατάργηση φόρων σε φιλοδωρήματα, υπερωρίες και τόκους δανείων αυτοκινήτων, καθώς και αυξημένη έκπτωση για ηλικιωμένους. Οι εργαζόμενοι μπορούν πλέον να αφαιρούν έως και $25.000 ετησίως για φιλοδωρήματα και υπερωρίες.
Στον εταιρικό τομέα, το νομοσχέδιο καθιστά μόνιμες φορολογικές εκπτώσεις για αποσβέσεις, κεφαλαιουχικές επενδύσεις, κτιριακές εγκαταστάσεις και έξοδα έρευνας και ανάπτυξης. Ιδιαίτερη σημασία έχει και η μόνιμη καθιέρωση της λεγόμενης «pass-through» έκπτωσης 20% για μικρές επιχειρήσεις και εταιρικές συνεργασίες.
Επιπλέον, αυξάνεται η ετήσια έκπτωση για φόρους πολιτείας και τοπικής αυτοδιοίκησης (SALT) στα $40.000, ενώ επεκτείνονται τα επιδόματα για τα παιδιά και οι φορολογικές ελαφρύνσεις για τις επενδύσεις σε περιοχές “ευκαιρίας”.
Ρήξη με την Καθαρή Ενέργεια
Το νέο πλαίσιο θεωρείται καταστροφικό για τις πράσινες επενδύσεις. Καταργούνται τα φορολογικά κίνητρα για ηλεκτρικά οχήματα και φωτοβολταϊκά, ενώ ορισμένες επιδοτήσεις λήγουν από τον Σεπτέμβριο του 2025. Ο Έλον Μασκ, επικεφαλής της Tesla και πρώην επικεφαλής του Υπουργείου Κυβερνητικής Αποδοτικότητας, αποκάλεσε τον νόμο «οικονομική καταστροφή» και προέβλεψε σοβαρές συνέπειες για το δίκτυο ενέργειας και τους λογαριασμούς των καταναλωτών.
Στον αντίποδα, ενισχύονται τα ορυκτά καύσιμα, με τον λιγνίτη να χαρακτηρίζεται πλέον «κρίσιμο ορυκτό» για επιδότηση μέσω κρατικής βιομηχανικής πίστωσης. Ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε χαρακτηριστικά: «Κάνουμε λιγνίτη. Τα ηλιακά είναι άσχημα σαν την κόλαση».
Υγεία και Μείωση Δαπανών
Το πιο αμφιλεγόμενο σκέλος αφορά το σύστημα υγείας. Ο νόμος προβλέπει περικοπές άνω των $900 δισ. από το Medicaid, με τον Κοινοβουλευτικό Προϋπολογισμό να εκτιμά ότι 11,8 εκατ. Αμερικανοί θα χάσουν την ασφάλισή τους έως το 2034. Αν και οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται κυρίως για μη νόμιμους μετανάστες, ανεξάρτητες εκθέσεις δείχνουν ότι εκατομμύρια πολίτες θα επηρεαστούν, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές.
Η Γερουσιαστής Σούζαν Κόλινς από το Μέιν ψήφισε κατά, επικαλούμενη «καταστροφικές επιπτώσεις σε αγροτικά νοσοκομεία και γηροκομεία».
Δημοσιονομικές και Πολιτικές Επιπτώσεις
Το συνολικό κόστος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα $4 τρισ., παρά τις προσπάθειες «δημιουργικής λογιστικής» για συγκάλυψη ελλειμμάτων. Οργανισμοί όπως το Committee for a Responsible Federal Budget χαρακτήρισαν το νομοσχέδιο «το πιο ακριβό και ανεύθυνο στην ιστορία του Κογκρέσου».
Παρόλα αυτά, πολλές επιχειρήσεις επικροτούν τη φορολογική σταθερότητα που φέρνει ο νέος νόμος. Ο επικεφαλής της Cisco και πρόεδρος του Business Roundtable, Τσακ Ρόμπινς, δήλωσε: «Οι επιχειρήσεις χρειάζονται προβλεψιμότητα για να επενδύσουν και να αναπτυχθούν — και τώρα την έχουν».
